Кумек гьабизе нилIер ресги бугони, нилIецца Аллагьассе гIоло гьеб гьабизе ккола

الاه رازێڸاياو عۇمار - اصحاب ماجڬێتالدا وۇگاڬۈ گێڬۈ عۈلۈڅانچێياص ڛېوېڬێ قۈطۇن واچۇن واڃانا ښۈ چێ.

 عۇمار - اصحاباص هێقانا ۺێب ڭارابێلان. عۈلێلاز جاواب ڨۇنا هاو چێياص ڃوانێن جێدېر ئېمېنێلان.

عۇمار - اصحاباص هېصدا هێقانا بێطاراب بۇڬێۺ هاز بێښۇنېب جۈ يێلان. هېو چێياص ابۇنا جێندێر وارانێ بۇگانێلا هېصۇل راڨالدا وا هېص هېڷۇل گێيابڬۈ بېرالدا هۈرڨۈب باگالدا رېڄانێلا ڬاماڃ. ڛێم باڅاراو جێنڛا هېصداڬێ رېڄانێلا ڬاماڃ وا هېڷۇل حاصێلالدا هېو چێڬێ ځوانێلا.

هېصۇل جاواباڷۇڅڬێ عېنېڭۇن،  عۇمار - اصحاباص عۈلێلازدا ابۇنا ۺێب هابێزېخا نۇجېيې قوارێعۇن بۇڬېبێلان. هېز ابۇنا رېڝېل بۈسێزې بۈڨۇن بۇڬێن. جێنداصا رېڝېل بۈسێزې وۇڬېو چێياص عۇمار - اصحابێدا هارانا داهاب زامان ڨېيێن.

ۺاي دۇيې هېبێلان ڝېخېدال،  هېص ابۇنا جێندێر وۇڬێلا هێطێناو واڛ. نێجېر ئېمېن ځوېدال،  هېص باخچاراب ماعێشات كێب باخچۇن بۇڬېبالێ جێندا ڬۇرۈنێ ڸالارێلا. هېدێنڸێدال،  رۈقۈوېڬێ ئۇن واڛاصدا بێښێنې بۈڨۇن بۇڬێلا هېب بۇڬېب باگ وا هېب مېخالدا واڃێنێلا طادوۇصۇنڬێ. هېدێنال خاربال جێندا عېمېر راعانێن مۇئمێنزابازۇل امێراص ابێدال،  هېو چێياص ابۇنا جێنڛا هېرېصێ بێښۇنېب هېڃێن. عۇمار - اصحاباص هېصدا هێقانا مۇن واڃێنېعان دۇرڬۈ باگالدا تېزې چێ دۇر وۇڬێۺێلان. هېڃێن ابۇنا دۈص وا ماجڬێت ڝۇرال عادامازدېخۇنڬێ وۇصۇن ابۇنا: «دۇن واڃێنېعان دێر باگالدا ڄېزې چێ هېڃێۺ نۇجېدا هۈرڨۈو»،  - ابۇن. زامانالداصان ښۈياص كوېر بۈرخانا. هېوڬێ وۇگانا ابۇ زار. عۇمار - اصحاباص ابۇ زارێدا ڝېخانا هاو چێ طادوۇصۇن واڃێنڃۈنێ،  هاصۇل باگالدا دۇداصا رېڝېل بۈسۇلېبڸێ ڸالێۺ دۇدا يێلان. ابۇ زارێڛا جاواب هابۇنا ڸالێن.

هېو چێ،  زامانڬێ ڞان،  رۈقۈوې وێڿانا. انا ښۈ قۈ،  گێڬۈ قۈ وا ڸابئابێلېب قۈياڷۇل مارگاڃۇدې ۺوېزې ڭۈلائان طادې دۈو چێ. ۺوانا باقانێل زامان،  اما دۈو چێ جېڬێ واڃۇن وۇگێنڃۈ. جێدېڛا ئێنصۇداصا رېڝېل بۈسێزې رۇڬېل راڃانا ابۇ زارێڅې وا هېصدا ابۇنا هانجې دۇداصا بۈسێزې ڭېلێنخا رېڝېلێلان.

رېڝېل بۈسێزې جېڬێ زامان ۺوېڃێنڬێ ابۇن،  ابۇ زار ماجڬێتالدې عېدېعانا. مارگاڃۇل عۇج ۺوېدال جانێوې ڶۇهۇن واڃانا دۈو چێ. عۇمار - اصحاباص هېصدا هێقانا دۇدا خادۇر چاعێڬێ رێطۇن رۇگێنڃێن،  واڃێنڃۈڬۈ ڄېزېڬێ دۇر رېس بۇگانێنخا يێلان. ښێنڬێ هېو چێياص جاواب ڨۇنا جێندێيې بۈڨۇن بۇگێنڃێن بۇصۇربانچێياص راعێ ڭوېڃێن ابێزې. عۇمار - اصحاباص ابۇ زارێڅڬێ بالاهۇن هێقانا مۇن ۺايێن رازێڸاراو هاصۇل باگالدا ڄېزې يێلان. ابۇ زارێڛا جاواب ڨۇنا دێيې بۈڨۇن بۇگێنڃێن بۇصۇربانچێياصې كۇمېك قوارێعۇنڬێ بۇگۇن،  هېصێيې كۇمېك هابێزې چێ ۺوېڃێن عاداماز ابێزې. عۇمار - اصحاب والاهانا دۈو گێياوڬۈ عۈلۈڅانچێياصۇڅ وا هېز ښۈ گالدێصان عادێن ابۇنا: «مۇن نۇع وۇڬۈ هاب دۇنيالالدا هادێنال ڷێگال چاعێ رۇگێناڷې. نێجېدا طاداب بۇڬۈ هاصداصا طاصا ڶۇهێنې»،  - يان.

خێرێيال دێناڷۇل واڛال وا ياڛال. عادامال حاجاڸۇن رۇگۇنا نێڶېر كۇمېكالدې. ښۈ - ښۈيازې نێڶېر كۇمېك بۇگۇنا ئێشالداڸۇن هابێزې قوارێعۇن،  ښۈڬێدازې عارښۇداڸۇن. كۇمېك هابێزې نێڶېر رېسڬێ بۇڬۈنێ،  نێڶېڛا ا لاهاصې عۈلۈ هېب هابێزې ڭۈلا.

شامسۇدێن نۇرمۇحامادێلازۇل،

ڬۇمبېت مۇڅ،  ڝۇندێ - ۺابدۇڅ رۈسۇ

Аллагь разилъаяв ГIумар-ассхIаб мажгиталда вукIаго кIиго гIолохъанчиясс ццевеги къотIун вачун вачIана цо чи. ГIумар-ассхIабасс гьикъана щиб ккарабилан. ГIолилаз жаваб кьуна гьав чиясс чIванин жидер эменилан. ГIумар-ассхIабасс гьессда гьикъана битIараб бугищ гьаз бицунеб жойилан. Гьев чиясс абуна жиндир варани букIанила гьессул ракьалда ва гьесс гьелълъул кIиябго бералда гьоркьоб бакIалда речIчIанила гамачI. Ццим бахъарав жинцца гьессдаги речIчIанила гамачI ва гьелълъул хIассилалда гьев чиги хванила.

Гьессул жавабалълъухъги гIенеккун, ГIумар-ассхIабасс гIолилазда абуна щиб гьабизехха нужее къваригIун бугебилан. Гьез абуна рецIел босизе бокьун бугин. Жиндасса рецIел босизе вугев чиясс ГIумар-ассхIабида гьарана дагьаб заман кьейин.

Щай дуе гьебилан цIеххедал, гьесс абуна жиндир вугила гьитIинав вацц. Нижер эмен хведал, гьесс баххчараб магIишат киб баххчун бугебали жинда гурони лъаларила. Гьединлъидал, рокъовеги ун ваццассда бицине бокьун бугила гьеб бугеб бакI ва гьеб меххалда вачIинила тIадвуссунги. Гьединал ххарбал жинда гIемер рагIанин муъминзабазул амирасс абидал, гьев чиясс абуна жинцца гьересси бицунеб гьечIин. ГIумар-ассхIабасс гьессда гьикъана мун вачIинегIан дурго бакIалда тезе чи дур вугищилан. ГьечIин абуна досс ва мажгит цIурал гIадамаздеххунги вуссун абуна: «Дун вачIинегIан дир бакIалда чIчIезе чи гьечIищ нужеда гьоркьов», - абун. Заманалдассан цоясс квер борххана. Гьевги вукIана Абу Зар. ГIумар-ассхIабасс Абу Зарида цIеххана гьав чи тIадвуссун вачIинчIони, гьассул бакIалда дудасса рецIел босулеблъи лъалищ дудайилан. Абу Зарицца жаваб гьабуна лъалин.

Гьев чи, заманги цIцIан, рокъове виччана. Ана цо къо, кIиго къо ва лъабабилеб къоялълъул маркIачIуде щвезе кколаан тIаде дов чи. Щвана бакъанил заман, ама дов чи жеги вачIун вукIинчIо. Жидецца инссудасса рецIел босизе ругел рачIана Абу Зарихъе ва гьессда абуна гьанже дудасса босизе ккелинхха рецIелилан.

РецIел босизе жеги заман щвечIинги абун, Абу Зар мажгиталде гIедегIана. МаркIачIул гIуж щведал жаниве лIугьун вачIана дов чи. ГIумар-ассхIабасс гьессда гьикъана дуда ххадур чагIиги ритIун рукIинчIин, вачIинчIого чIчIезеги дур рес букIанинхха йилан. Цинги гьев чиясс жаваб кьуна жиндие бокьун букIинчIин буссурбанчиясс рагIи кквечIин абизе. ГIумар-ассхIабасс Абу Зарихъги балагьун гьикъана мун щайин разилъарав гьассул бакIалда чIчIезейилан. Абу Зарицца жаваб кьуна дие бокьун букIинчIин буссурбанчияссе кумек къваригIунги букIун, гьессие кумек гьабизе чи щвечIин гIадамаз абизе. ГIумар-ассхIаб валагьана дов кIиявго гIолохъанчияссухъ ва гьез цо кIалдиссан гIадин абуна: «Мун нугI вуго гьаб дунялалда гьадинал лълъикIал чагIи рукIиналълъе. Нижеда тIадаб буго гьассдасса тIасса лъугьине», - ян.

Ххириял диналълъул ваццал ва яццал. ГIадамал хIажалъун рукIуна нилIер кумекалде. Цо-цоязе нилIер кумек букIуна ишалдалъун гьабизе къваригIун, цогидазе гIарцудалъун. Кумек гьабизе нилIер ресги бугони, нилIецца Аллагьассе гIоло гьеб гьабизе ккола.

Шамсудин НурмухIамадилазул, Гумбет мухъ, ЦIунди-Щабдухъ росу