راگاڷۇل قوارێڸێ قالمێڛاڬێ څوان حامۇزدې
څاحاب رۈسۈڶا ماحمۇد
راگاڷۇل قوارێڸێ قالمێڛاڬێ څوان… حامۇزدې
راگاڷۇل قوارێڸێ قالمێڛاڬێ څوان،
قوارێداو چۇچێزې چواخانا ماعۇ.
چېرخاڷۇل حاقێقات كاغتێدې بۈسۇن،
كارانزۇل حالاڷۇل ئۇهانا حۇڮېل.
حامۇل ځۇن خۇطارال طۇنكلۇڅ بالاهۇن،
بېرزۇل نۇر بۈساراب سۈردۈ - قۈ ۺوانا.
قادادا رێغارال غالدێرال رێڮۇن،
دۇنيال ڄېعېرڸاراب باڃانا زامان.
عېشدېرێل حالطۇڛا حامۇل ځوېڃۈڬۈ،
حالڮۇن ڄېڃێن مۇنان ڄۈلارۈ رۈسۇ.
“ڄوادێڴالاباڅا” مێڿێل باڿێياڷ،
مۇنڬۈڬێ ځوېلێلان خالق قاڛاندۇلا.
قاداڶا طێلاڛا، طۈځێل ڬۈنڬاڛا،
طۇبالارێن ابۇن اوال سېمۇلا،
ساردێڶ راگارۇلېل ڴوېرڴێل سۇمازۇل،
صاناعات هېڃێلان رۇڬۈ عادامال.
رۇقاڷۇل بۈگۈن ڝۇن ڝۇل بۇڬېب مېخاڷ،
ڞادۇڅ رۇگاراڛا گالال هێقۇلا.
قواطاڅ كواچان خادۇب ځێنڸێزېيێلان،
خاسالۈ راڃۇنېل ڃۇحۇن رۇڬېب كۇښ.
ڃواڬې، لې، عادامال، هېدێن عايێبال،
گاڸاڃۈڬۈ دێدا گۈلارێن ڄېزې.
ڃۇحدايې كان باكۇن، كۈفۈيې ڝۇل ڸۇن،
كېفالدې ارالڬێ رۇگانێن قۈيال.
دێر ڄېعېراب حاما ڃاڬۈياب مېخاڷ،
ڃالۇڨې باځاراب ماڃۇ بۇگانا.
گێيابڬۈ تۇلفارڬێن تېرۈلېب مېخاڷ،
تامانال هاردانا، هابێ، نۇج
دێدا.
هانجې دۇن هاردۈنان هابێزې عايێب،
عۇراب بالاه ڬۇرێۺ بېهاراب دێدې.
عۇڃ ڝۇلال هېڃۈڬۈ ڃوازې ڭانێن ناڅ،
ڝاڬۈ باكێڃۈڬۈ، رۇگۇنێۺ نۇجڬۈ؟
ناڅا جال حۇرۇڶ تۇن حامۇل طاعێندال،
حاطێدا وۈرخێزې ځۇن بۇڬۈ چارا.
چارال قوالێل ماڞال قاداڶ خۇطێدال،
قواطێوې واڅێنې قۈطۇن بۇڬۈ رېس.
طاد راس مېسېدێلاب مۇعرۇزۇل رێطۇڃ،
طۈمۈڅ باها ۺوانێ ۺوېلارۈداي گېرت.
ۺێباب هۇنار طۈگاب طايباتاڷۇل بێس،
طێنڃ - قېد ڷوارابانێ انێۺ بۇگێنڃۈ.
رۈسۇ قۈطۇن ئۇنېل قۈرۈدێصېزدا،
قۈنۈ رېڄێڃۈڬۈ ڄېزې گۈلارۈ.
واۺاوانڬێ ابۇن ايغێراڷۇل طۈم،
طامۇنێن رۈسۈنێب طۇل باهاياڛا.
ئێنڴوېل ئێناهداراب، ئێهېل ئۇهداراب،
ئۇرهێب كۈر بۈرڨۇلا بۈڨۈوې ۺوانێ.
ئێشطا - كۇلادېرێل كۇرمۇل ئۇنتارال،
كێنان ياح هابێلېب حامۇزدا خادۇب.
خۇنزاڅ ڞار راعارال، ڞېطېن باخێلال،
ڞۈرۈيڬێ دێر كېرېن، كوانازارێڃېو.
كێنالڬۈ انصالڬێ، صوېرۇن ڷۇن بېڨڬێ،
ڨېلارێۺ رێچۇنان، چامال ناڅڃوارال.
چارا بۇحۇن ڬېنال ڬاربالڬێ قۇلۇن،
قواطاطا ڨېنگۈلا، ڨېڃێنخايێلان.
ڨۇن رۇگارالانێ ځوېلائاندايان،
خێيالال رۇگۇنا دێرڬۈڬێ رېگېل.
رۈسدال ځابال اهلۇ خاسالۈ بازې،
خاسالێڅې بېښێ بێطۇن ڭېڃۈ دێر.
رێئێدال فېنڨېلۈ، ڨێندال ۺوانخېرۈ،
ۺێب بۇڬېب حامۇزې حالطێزې ڭانێ.
حادۇرڸێ، طاداهڸێ طۈگال رۇگانا،
طاصا عاشێلطې ئۇن انڨێد ۺۈلائان.
جێبڬۈ حێنڛابێلان ابێلارۈئان،
اراڷۇب ناڅا ڄۇن ڄېل بۈسۇلائان.
بێڮێن حامێلالێ حێساب بۇگێنڃۈ،
باچازۇل وېڮاصې مۇڮ ڨېي ڬۇرۈنێ.
ڬۈحداصا ڞۇحاما، ڞار بۈسېيێلان،
ڞان بېڅېرڅۇن ڬۇرېب باڅۇنارۈئان.
باخۇڛا چۇرێ طۇن، چێيايې حالطۇن،
چارا ۺێب ځوېڃۈڬۈ ځېرال حامۇزې.
مۇسالاصې فايدا، فاطێماتێي خېر،
طۈگاب حاما ۺوانێ باۺاد ڮوادێلا.
ڮێندال ڴالابازدا فێڅ بارۺۇلېڷۇل،
ۺۈلېب خايێراڷۇڅ ۺافۇلا دێر راگ.
رێئێدال يال باڿۇن چاعێ ئۇنېڷۇل،
ئۇهدۇلا دێر كېرېن، كێصا حامۇلان.
حۇزۇ زێڬاردانا، زاهرائ عۈدانا،
عايشات ئێلاهێ تۇن ئۇهدێزې ڷوانا.
زێرار څواعادانا،
څازامێ ځوانا،
ځوارال دۈل حامۇزدا خادۇب راگ باڅۇن.
فاطێمات، مۇحاماد ماحابێ ڬۇرۇن،
“نې داي بۈڬ” - ئێن ابۇن ڬارڬازې ڷوانا.
باڅۇن چۈخطۈ - گازڬۇن چارا ځواد، عايشات،
عالێدا قوالڬێ بان، قۇلانا عۈدۈي.
عادان خۇطێڃۈڬۈ طاصا اوالاڷ،
طاصا عايێب ڮوازې عۇج - كۇښ هابۇنا.
ڮۈرۈ اوالاڷۇل ئێنالێلاهۇن،
ئۇلۇبێي واڃانا ڃۇحبۇزۇل چێيان.
نێجېر “ۺوېردېلێڛا” ۺۇڬۈ قۈيێڛا،
ۺێبڬۈ ئێش هابێڃۈ، ڄېعېر بان رۇگۇن.
ڃاڬۈ مۇسرۇ باياو ساعێعۇمارێل،
بۈسې كوانايێلان باڃانا كاغات.
كێعان ئۇرغانێڬێ ئېصۇل بۇڬېب حال،
ڨێجۇن ماڨێڶعاڬێ دێرڬێ بۇگێنڃۈ.
نۇجېر عېشدېرێلڬێ عادان واڭێڃۈ،
عۇراب خايێر ۺوانێن ۺايان راتێلا.
ۺێب ڶۇهارابێلان رۇهېل باڃێنڃۈ،
باڃۇنېب ئێځدادې بالاهۇن رۇگا.
راعێ - ڝا ڶۇعانێن ڷۇرڷۇدێلاڬۈ،
ڷوێنڃېل قۇڃبێ عادال قانداڸابێڬۇن.
قۈيێل رۇگێنا نۇج دێدا گالطا ڄۇن،
ښێنڬێ حۇنقدێلا دۈل حامۇزدا خادۇر.
حال ڭېدال مۇعرۇزدا چانڬێ عۈدۇلێن،
عايێب ڃواڬې دێدا ڄېعېر بانێلان.
عۇردۇل رېڅېرڅێياڷ ناڅاصا طېزې،
طۈگاو حامۇل رۈسۇن دۇن حالطێلارێن.
РакIалълъул къварилъи къалмиццаги хъван ХIамузде
ХъахIаб росолIа МахIмуд
РакIалълъул къварилъи къалмицаги хъван… ( ХIамузде)
РакIалълъул къварилъи къалмиццаги хъван,
Къваридав чучизе чваххана магIу.
Черххалълъул хIакъикъат кагътиде босун,
Каранзул хIалалълъул угьана хIухьел.
ХIамул хун ххутIарал тIунклухъ балагьун,
Берзул нур босараб сордо-къо щвана.
Къадада ригъарал гъалдирал рихьун,
Дунял чIчIегIерлъараб бачIана заман.
ГIешдерил хIалтIуцца хIамул хвечIого,
ХIалхьун чIчIечIин мунан чIчIоларо росу.
“ЧIчIвадикIкIалабахъа” миччил баччиялълъ,
Мунгоги хвелилан ххалкъ къаццандула.
КъадалIа тIилацца, тIохил гонгацца,
ТIубаларин абун авал семула,
СардилI ракIарулел кIкIверкIкIил сумазул,
СсанагIат гьечIилан руго гIадамал.
Рукъалълъул бокIон цIун цIул бугеб меххалълъ,
ЦIадухъ рукIарацца кIалал гьикъула.
КъватIахъ квачан ххадуб хинлъизейилан,
Хасало рачIунел чIухIун ругеб куц.
ЧIваге, ле, гIадамал, гьедин гIайибал,
КIалъачIого дида кIоларин чIчIезе.
ЧIухIдае кан бакун, копое цIул лъун,
Кепалде аралги рукIанин къоял.
Дир чIчIегIераб хIама чIагояб меххалълъ,
ЧIалукье бахараб мачIу букIана.
КIиябго тулпаргин теролеб меххалълъ,
Таманал гьардана, гьаби, нуж дида.
Гьанже дун гьардонан гьабизе гIайиб,
ГIураб балагь гурищ бегьараб диде.
ГIучI цIулал гьечIого чIвазе кканин нахъ,
ЦIаго бакичIого, рукIунищ нужго?
Нахъа жал хIурулI тун хIамул тIагIиндал,
ХIатIида ворххизе хун буго чара.
Чарал къвалил мацIцIал къадалI ххутIидал,
КъватIиве вахъине къотIун буго рес.
ТIад рас меседилаб мугIрузул ритIучI,
ТIомохъ багьа щвани щвелародай кIерт.
Щибаб гьунар тIокIаб тIайбаталълъул бис,
ТIинчI-къед лълъварабани анищ букIинчIо.
Росу къотIун унел къородиссезда,
Къоно речIчIичIого чIчIезе кIоларо.
Ващаванги абун айгъиралълъул тIом,
ТIамунин росониб тIул багьаяцца.
ИнкIкIвел инагьдараб, Игьел угьдараб,
Ургьиб кор боркьула бокьове щвани.
ИштIа-Куладерил курмул унтарал,
Кинан яхI гьабилеб хIамузда ххадуб.
Ххунзахъ цIцIар рагIарал, ЦIцIетIен баххилал,
ЦIцIоройги дир керен, кваназаричIев.
Киналго Анссалги, ссверун лълъун Бекьги,
Кьеларищ ричунан, чамал нахъчIварал.
Чара бухIун Генал гарбалги къулун,
КъватIатIа кьенкIола, кьечIинххайилан.
Кьун рукIаралани хвелаандаян,
Ххиялал рукIуна диргоги рекIел.
Росдал хабал агьлу хасало базе,
Хасалихъе беци битIун ккечIо дир.
Риидал пенкьело, кьиндал щванххеро,
Щиб бугеб хIамузе хIалтIизе ккани.
ХIадурлъи, тIадагьлъи тIокIал рукIана,
ТIасса ГIашилтIе ун анкьид щолаан.
Жибго хIинццабилан абилароан,
Аралълъуб нахъа чIчIун чIчIел босулаан.
Бихьин хIамилали хIисаб букIинчIо,
Бачазул вехьассе мухь кьей гурони.
ГохIдасса цIцIухIама, цIцIар босейилан,
ЦIцIан бехъерхъун гуреб бахъунароан.
Бахуцца чури тIун, чияе хIалтIун,
Чара щиб хвечIого херал хIамузе.
Мусалассе пайда, ПатIиматий ххер,
ТIокIаб хIама щвани бащад хьвадила.
Хьиндал кIкIалабазда пихъ барщулелълъул,
Щолеб ххайиралълъухъ щапула дир ракI.
Риидал ял баччун чагIи унелълъул,
Угьдула дир керен, кисса хIамулан.
ХIузу зигардана, Загьраъ гIодана,
ГIайшат илагьи тун угьдизе лълъвана.
Зирар хъвагIадана, Хъазами хвана,
Хварал дол хIамузда ххадуб ракI бахъун.
ПатIимат, МухIамад махIаби гурун,
“Не дай бог” -ин абун гаргазе лълъвана.
Бахъун чоххтIо-кIазгун чара хвад, ГIайшат,
ГIалида къвалги бан, къулана гIодой.
ГIадан ххутIичIого тIасса авалалълъ,
ТIасса гIайиб хьвазе гIуж-куц гьабуна.
Хьоро авалалълъул иналиллагьун,
Улубий вачIана чIухIбузул чиян.
Нижер “Щверделицца” щуго къойицца,
Щибго иш гьабичIо, чIчIегIер бан рукIун.
ЧIаго мусру баяв СагIигIумарил,
Босе кванайилан бачIана кагъат.
КигIан ургъаниги эссул бугеб хIал,
Кьижун макьилIгIаги дирги букIинчIо.
Нужер ГIешдерилги гIадан ваккичIо,
ГIураб ххайир щванин щаян ратила.
Щиб лIугьарабилан ругьел бачIинчIо,
БачIунеб ихдаде балагьун рукIа.
РагIи-цIа лIугIанин лълъурлълъудилаго,
ЛълъвинчIел къучIби гIадал къандалъабигун.
Къойил рукIина нуж дида кIалтIа чIчIун,
Цинги хIункъдила дол хIамузда ххадур.
ХIал ккедал мугIрузда чанги гIодулин,
ГIайиб чIваге дида чIчIегIер банилан.
ГIурдул рехъерхъиялълъ нахъасса тIезе,
ТIокIав хIамул росун дун хIалтIиларин.
РакIалълъул къварилъи къалмиццаги хъван,
Къваридав чучизе чваххана магIу.
Черххалълъул хIакъикъат кагътиде босун,
Каранзул хIалалълъул угьана хIухьел.
ХIамул хун ххутIарал тIунклухъ балагьун,
Берзул нур босараб сордо-къо щвана.
Къадада ригъарал гъалдирал рихьун,
Дунял чIчIегIерлъараб бачIана заман.
ГIешдерил хIалтIуцца хIамул хвечIого,
ХIалхьун чIчIечIин мунан чIчIоларо росу.
“ЧIчIвадикIкIалабахъа” миччил баччиялълъ,
Мунгоги хвелилан ххалкъ къаццандула.
КъадалIа тIилацца, тIохил гонгацца,
ТIубаларин абун авал семула,
СардилI ракIарулел кIкIверкIкIил сумазул,
СсанагIат гьечIилан руго гIадамал.
Рукъалълъул бокIон цIун цIул бугеб меххалълъ,
ЦIадухъ рукIарацца кIалал гьикъула.
КъватIахъ квачан ххадуб хинлъизейилан,
Хасало рачIунел чIухIун ругеб куц.
ЧIваге, ле, гIадамал, гьедин гIайибал,
КIалъачIого дида кIоларин чIчIезе.
ЧIухIдае кан бакун, копое цIул лъун,
Кепалде аралги рукIанин къоял.
Дир чIчIегIераб хIама чIагояб меххалълъ,
ЧIалукье бахараб мачIу букIана.
КIиябго тулпаргин теролеб меххалълъ,
Таманал гьардана, гьаби, нуж дида.
Гьанже дун гьардонан гьабизе гIайиб,
ГIураб балагь гурищ бегьараб диде.
ГIучI цIулал гьечIого чIвазе кканин нахъ,
ЦIаго бакичIого, рукIунищ нужго?
Нахъа жал хIурулI тун хIамул тIагIиндал,
ХIатIида ворххизе хун буго чара.
Чарал къвалил мацIцIал къадалI ххутIидал,
КъватIиве вахъине къотIун буго рес.
ТIад рас меседилаб мугIрузул ритIучI,
ТIомохъ багьа щвани щвелародай кIерт.
Щибаб гьунар тIокIаб тIайбаталълъул бис,
ТIинчI-къед лълъварабани анищ букIинчIо.
Росу къотIун унел къородиссезда,
Къоно речIчIичIого чIчIезе кIоларо.
Ващаванги абун айгъиралълъул тIом,
ТIамунин росониб тIул багьаяцца.
ИнкIкIвел инагьдараб, Игьел угьдараб,
Ургьиб кор боркьула бокьове щвани.
ИштIа-Куладерил курмул унтарал,
Кинан яхI гьабилеб хIамузда ххадуб.
Ххунзахъ цIцIар рагIарал, ЦIцIетIен баххилал,
ЦIцIоройги дир керен, кваназаричIев.
Киналго Анссалги, ссверун лълъун Бекьги,
Кьеларищ ричунан, чамал нахъчIварал.
Чара бухIун Генал гарбалги къулун,
КъватIатIа кьенкIола, кьечIинххайилан.
Кьун рукIаралани хвелаандаян,
Ххиялал рукIуна диргоги рекIел.
Росдал хабал агьлу хасало базе,
Хасалихъе беци битIун ккечIо дир.
Риидал пенкьело, кьиндал щванххеро,
Щиб бугеб хIамузе хIалтIизе ккани.
ХIадурлъи, тIадагьлъи тIокIал рукIана,
ТIасса ГIашилтIе ун анкьид щолаан.
Жибго хIинццабилан абилароан,
Аралълъуб нахъа чIчIун чIчIел босулаан.
Бихьин хIамилали хIисаб букIинчIо,
Бачазул вехьассе мухь кьей гурони.
ГохIдасса цIцIухIама, цIцIар босейилан,
ЦIцIан бехъерхъун гуреб бахъунароан.
Бахуцца чури тIун, чияе хIалтIун,
Чара щиб хвечIого херал хIамузе.
Мусалассе пайда, ПатIиматий ххер,
ТIокIаб хIама щвани бащад хьвадила.
Хьиндал кIкIалабазда пихъ барщулелълъул,
Щолеб ххайиралълъухъ щапула дир ракI.
Риидал ял баччун чагIи унелълъул,
Угьдула дир керен, кисса хIамулан.
ХIузу зигардана, Загьраъ гIодана,
ГIайшат илагьи тун угьдизе лълъвана.
Зирар хъвагIадана, Хъазами хвана,
Хварал дол хIамузда ххадуб ракI бахъун.
ПатIимат, МухIамад махIаби гурун,
“Не дай бог” -ин абун гаргазе лълъвана.
Бахъун чоххтIо-кIазгун чара хвад, ГIайшат,
ГIалида къвалги бан, къулана гIодой.
ГIадан ххутIичIого тIасса авалалълъ,
ТIасса гIайиб хьвазе гIуж-куц гьабуна.
Хьоро авалалълъул иналиллагьун,
Улубий вачIана чIухIбузул чиян.
Нижер “Щверделицца” щуго къойицца,
Щибго иш гьабичIо, чIчIегIер бан рукIун.
ЧIаго мусру баяв СагIигIумарил,
Босе кванайилан бачIана кагъат.
КигIан ургъаниги эссул бугеб хIал,
Кьижун макьилIгIаги дирги букIинчIо.
Нужер ГIешдерилги гIадан ваккичIо,
ГIураб ххайир щванин щаян ратила.
Щиб лIугьарабилан ругьел бачIинчIо,
БачIунеб ихдаде балагьун рукIа.
РагIи-цIа лIугIанин лълъурлълъудилаго,
ЛълъвинчIел къучIби гIадал къандалъабигун.
Къойил рукIина нуж дида кIалтIа чIчIун,
Цинги хIункъдила дол хIамузда ххадур.
ХIал ккедал мугIрузда чанги гIодулин,
ГIайиб чIваге дида чIчIегIер банилан.
ГIурдул рехъерхъиялълъ нахъасса тIезе,
ТIокIав хIамул росун дун хIалтIиларин.
