عاڮواڅ ГIахьвахъ

 (٢٠١٥ سۈناڷۇل ڬۈچارۇڶ مۈڞاڷۇل ٢٦ قۈ،  هۈرڨۈ قۈ (خامێز قۈ

عاڮواڅ

وێڷا دۇنڬۇن ښاداڅ عاڮوالازۇڅې،

عۈلۈڅانڬۈ رۇڬێۺ نێڶـڬۈيان ڸازې.

رێڷا طاد ماغێڶې طاغرال رېخێزې،

رۈخېلاڷ هۈبۈلڸۇڅ رێڿالێۺ نێڶان.

… دێدا رېگېڶ بۇڬۈ رێڴادێصېب ئێځ،

مارگاڃۇدا رۈسداڅ بالاغاراب مۈڞ.

هېلداصا باڸڬۈ نێج،  عانڃال عۈلێلال

عاڮواڅ ښۈ رێهاڷۇل راهدۇڅې ۺوانا.

راهۇن بۇڬۈ ڬۈردۈ،  ڬۈردۇڅ يێڬۈ ياس،

ياساڷ كېڃ احۇلېب بۇڬۈ حايرانڬۈ.

زۈباڷۇل ڞوابزازدې،  خارێل طېهالدې،

ځۇرێو داندې ڭاراو ښۈ عۈلێلاصدې…

كېرېن عېڭانا دێر هېڷۇڅ عېنېڭۇن…

عاڮوالاز جێدېرڬۈ ڞاحێلال طاغرال

«طاصا وێۺې،  ياساي،  بۈڨاراو واسێن»

ئێرڬادال رېخانا ڬۈردۇڅا جانێر.

دێڛاڬێ هۈبۈلاصڬێ هېب عادات ڝۇنۇن،

عۈلێلاي ياسالدې سالام هابۇنا.

دێرڬێ ۺۇرۇنطاغۇر ۺۇرۇن ڭۇن،  مايان،

هێطێناب ڬۈردۇڅې ڮۇرێزابۇنا.

هۈرڨۈب مېخ ئێنالدې ڞاحێلال طاغرال

ڞۈرۈل ڬۈردازۇڅان رېخۇن راڃانا.

دێر ۺۇرۇن بېكاراب ۺۇرۇنطاغۇرڬێ،

حۈرێڅان قوېرق عادێن،  قواطێب گانڝانا.

قوارێڸاراو دێدا ياساڷ ابۇنا:

واس،  مۇن هێطێن وۇڬێن،  ڝاق خېخڬۈ ڭانێن،

خادۇب مێڅ باڭێڬۇن واڭې هانێوان

هېب دۇرڬۈ طاغۇرڬۇن،  هېب دۇرڬۈ راگڬۇن.

دێدا رېگېڶ بۇڬۈ،  نێجېر واسازۇل

ښۈحۈ بېطېراڷې طاغۇر باتێڃۈ. —

تالێحاو عۈلێڅان،  مێڅالڬێ ڨۇرۇن،

ڨێنڄ عادێن خارانا قاداڅا طادې.

هېو جانێو ڶۇهێنڬۇن،  خال هابې،  ياساڷ

خانطان قانا ڬۈردال باق باڭێزېعان…

هۈرڨۈر سانال انا: سافارال،  راغال،

راڸادال،  شاهارال… ۺوانا عاڮواڅې.

مۈڞ بالاهۇن بۇڬۈ هادابڬۈ رۈسداڅ،

ياساڷۇل كېڃ بۇڬۈ هادابڬۈ ڬۈردۇڅ.

ڬۈردۇڅې عۈلێلاز رېخۇلا طاغرال،

دێڛاڬێ رېخانا دێر ۺۇرۇنطاغۇر.

ښۈڬێداو خارۇلا قاداڅا طادې،

قوارێڸاراو دێدا ابۇلا ياساڷ:

مۇن كواطۇن ڭانێلان،  څاحڸۇلېو وۇڬێن،

بۈرخاتاب ماعاردې عازۇ بان بۇڬێن…

څاحێلاب زۈدێڅان بۈرتۇن انا ڞوا. —

كێبې بۈرتاراب مۇن،  دێر عۈلۈڅانڸێ!

يا خېخڬۈ واتۇلا،  يا كواطۇن ڭۈلا، —

كێوېڬۈ ڭېڃۈ دۇن ښۈ ڞاراب عۇجدا.

 حامزاتێل راسۇل ١٩٥٩  

ГIахьвахъ

Вилълъа дунгун цадахъ гIахьвалазухъе,

ГIолохъанго ругиш нилIгоян лъаэе.

Рилълъа ТIад МагъилIе тIагърал реххизе,

Роххелалълъ гьоболлъухъ риччалиш нилIан.

… Дида рекIелI буго рикIкIадиссеб их,

МаркIачIуда росдахъ балагъараб моцIцI.

Гьелдасса балъго ниж, гIанчIал гIолилал

ГIахьвахъ цо ригьалълъул рагьдухъе щвана.

Рагьун буго гордо, гордухъ йиго яс,

Ясалълъ кечI ахIулеб буго хIайранго.

Зобалълъул цIцIвабзазде, ххарил тIегьалде,

Хурив данде ккарав цо гIолилассде…

Керен гIеккана дир гьелълъухъ гIенеккун…

Пахьвалаз жидерго цIцIахIилал тIаргъал

«ТIасса вище, ясай, бокьарав васин»

Иргадал реххана гордухъа жанир.

Диццаги, гьоболассги гьеб гIадат цIунун,

ГIолилай ясалде салам гьабуна.

Дирги щурунтIагъур щурун ккун, маян,

ГьитIинаб гордухъе хьуризабуна.

Гьоркьоб мехх иналде цIцIахIилал тIагърал

ЦIцIорол гордазухъан реххун рачIана.

Дир щурун бекараб щурунтIагъурги,

ХIорихъан къверкъ гIадин, къватIиб кIанцIана.

Къварилъарав дида ясалълъ абуна:

Вас, мун гьитIин вугин, цIакъ ххеххго кканин,

Ххадуб михъ баккигун вакке гьаниван

Гьеб дурго тIагъургун, гьеб дурго ракIгун.

Дида рекIелI буго, нижер васазул

ЦохIо бетIералълъе тIагъур батичIо. —

ТалихIав гIолихъан, михъалги кьурун,

КьинчIчI гIадин ххарана къадахъа тIаде.

Гьев жанив лIугьингун, ххал гьабе, ясалълъ

ХхантIан къана гордал бакъ баккизегIан…

Гьоркьор санал ана: сапарал, рагъал,

Ралъадал, шагьарал… щвана ГIахьвахъе.

МоцIцI балагьун буго гьадабго росдахъ,

Ясалълъул кечI буго гьадабго гордухъ.

Гордухъе гIолилаз реххула тIагърал,

Диццаги реххана дир щурунтIагъур.

Цогидав ххарула къадахъа тIаде,

Къварилъарав дида абула ясалълъ:

Мун кватIун кканилан, хъахIлъулев вугин,

Борххатаб магIарде гIазу бан бугин…

ХъахIилаб зодихъан бортун ана цIцIва. —

Кибе бортараб мун, дир гIолохъанлъи!

Я ххеххго ватула, я кватIун ккола,—

Кивего ккечIо дун цо цIцIараб гIужда.

1959 сон. Х1амзатил Расул.
2015 соналълъул гочарулI моцIцIалълъул 26 къо, гьоркьо къо (ххамиз къо)